Các nhà nghiên cứu công tác tại Quỹ Wellcome Trust và Hội đồng nghiên cứu Công nghệ sinh học và Sinh vật học (BBSRC) đã chụp được ảnh cái chết đang lan ra như một dải sóng khắp cơ thể của một con giun. Họ đã ví sự lan tỏa của dải sáng màu xanh dương di chuyển khắp cơ thể của con giun giống như “thần chết” đang dần lấy đi mạng sống của con vật đó.
Khi những tế bào đơn lẻ chết, chúng tạo ra một phản ứng chuỗi hóa học dẫn đến sự tan vỡ các thành phần tế bào và tích tụ các mảnh vụn phân tử. Các cơ chế phân tử của quá trình này đã được hiểu tương đối rõ ở cấp độ tế bào nhưng chúng ta vẫn không biết nhiều về cách cái chết lan tỏa khắp sinh vật cho tới khi sự sống kết thúc hoàn toàn.
Sóng huỳnh quang đi qua ruột của những con giun khi chúng chết đi
Đối với loài giun, “thần chết” lấy đi mạng sống của động vật có thể dễ dàng quan sát dưới kính hiển vi khi một dải sóng huỳnh quang màu xanh dương dịch chuyển qua ruột của nó.
Theo báo cáo của các chuyên gia nghiên cứu đăng tải trên trang PLoS Biology, quá trình phát huỳnh quang màu xanh dương này do một chuỗi phản ứng hóa sinh gây chết tế bào có tên gọi là “tình trạng hoại tử” gây ra. Quá trình này phụ thuộc vào việc phát tín hiệu canxi của cơ thể động vật.
Giáo sư David Gems công tác tại Viện Sức khỏe Lão hóa, ĐH College London là người đứng đầu nhóm nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi đã chụp được ảnh chuỗi phản ứng hóa học của sự tự phá hủy, làm lan truyền cái chết tế bào ở loài giun… Chúng tôi phát hiện ra chúng khi phong tỏa chuỗi phản ứng này. Các nhà khoa học có thể trì hoãn cái chết do tình trạng căng thẳng gây ra giống như bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, chúng tôi không thể làm chậm quá trình chết do tuổi già. Điều này dẫn đến suy luận rằng, vấn đề lão hóa gây tử vong thông qua một loạt quá trình song song”.
Các nhà khoa học mới chụp được ảnh “thần chết” từ từ lấy mạng con giun lan tỏa giống như một dải sóng màu xanh dương lan khắp cơ thể con vật.
Cơ chế lây lan hoại tử ở giun có nhiều điểm tương đồng với động vật có vú. Chính vì vậy, nhóm nghiên cứu cho hay công trình của họ đã chứng minh được có thể đã tìm được một mô hình hữu ích phát hiện quy trình lây lan cái chết ở người. Thông qua đó, nó có thể sẽ giúp chúng ta tìm ra cách tăng tuổi thọ của loài người.
Chất có tên gọi là mỡ nâu được cho là nguồn phát huỳnh quang màu xanh dương. Nó cũng là thứ phát ra thứ ánh sáng có màu sắc tương tự và có liên quan đến sự lão hóa do tích lũy cùng với sự gia tăng thương tổn ở phân tử. Hiện, các nhà khoa học cho rằng, axít anthranilic mới là nguyên nhân gây ra dải sóng huỳnh quang màu xanh dương chứ không hề liên quan đến mỡ nâu.
Giáo sư Gems nhận định: “Khám phá mang tính đột phá trên đã dấy lên điểm nghi vấn đối với giả thuyết rằng, quá trình lão hóa đơn giản là hậu quả của sự tích lũy tổn hại phân tử. Do đó, chúng ta cần phải tập trung vào các sự cố sinh học xảy ra trong quá trình lão hóa và cái chết để có thể hiểu đúng quá trình đó rồi tìm cách thức có thể can thiệp vào những quá trình trên”.
Nhật Anh (theo DM)
Theo : Kiến thức