hinh-tuong-con-ga-trong-van-hoa-truyen-thong-p-van-vo-dung-nhan-tin

Hình tượng con gà trong văn hóa truyền thống (P1): Văn, Võ, Dũng, Nhân, Tín

Một buổi sớm tinh mơ, cả một vùng đất rộng lớn đang yên ắng, đột nhiên một tràng gáy rộn ràng của những chú gà đã khiến Tổ Thích giật mình tỉnh giấc, ông vội vàng gọi Lưu Côn nẳm bên cạnh mà rằng: “Anh nghe xem, gà trống đang giục chúng ta thức giấc”. Lúc này, cả bầu trời vẫn đầy sao, bốn bề yên ắng, chỉ có những làn gió nhẹ thổi man mát, hai người vung thanh kiếm dài, hàng ngày vào lúc rạng sáng hai người đã khổ luyện võ nghệ, sau này đều trở thành danh tướng văn võ song toàn thời Tấn. Tinh thần thiếu niên lập chí, chăm học khổ luyện của họ đều tràn đầy trong từ “Văn kê khởi vũ” này.

2. Ý nghĩa tượng trưng của chú gà

Mọi người đã diễn giải và liên tưởng tới ý nghĩa tượng trưng của gà từ những đặc điểm của nó, gà không chỉ là loài chim có nhiều đức tính mà còn là loài chim may mắn. Trong trái tim của mọi người đức tính cao đẹp canh giờ tới bình minh của gà trống đã là biểu tượng cho sự thành thực không giả dối, cần mẫn và giữ chữ Tín; còn là biểu tượng cho một ngày mới tới, hy vọng mới, tất cả đều có một sự khởi đầu mới; và biểu tượng cho sự hoàn thiện không ngừng, kiên trì không mệt mỏi, là biểu tượng về nghị lực và dũng khí.

Gà trống gáy sáng, hàm ý rằng đêm dài đã qua đi, Mặt trời bừng sáng mọc lên từ phương Đông, ánh sáng tràn tới, là biểu tượng cho trời sáng và may mắn. Gà còn được gọi là chim Mặt trời, nói rằng nó có phong thái cương cường, có thể hàng yêu, diệt quái, trừ tà, vì khi gà báo sáng, thì ma qủy đang tác quái trong đêm đen không con nào nghe tiếng lại không khiếp sợ, trốn chạy tứ phía.

Gà cũng trở thành biểu tượng trừ tà trấn yêu trong tranh. “Kinh Sở tuế thời ký” của Lương Tông Lẫm triều Nam có chép rằng:

“Mùng 1 tháng Giêng…

Dán tranh gà trên cửa,

Treo dây sậy ở trên,

Cắm gỗ đào (trên có ghi tên Thần linh) hai bên,

Bách quỷ đều sợ”. 

Cho nên năm mới mọi người không chỉ dán tranh gà trống trên cửa để xua đuổi tà ác cầu bình an, mà còn gọi ngày đầu tiên của năm là ngày con gà.

Trong “Đáp hỏi lễ tục” của Đổng Huân thời Tấn viết rằng:

“Mùng 1 tháng Giêng là ngày con gà,

Mùng 1 dán tranh con gà lên cánh cửa”.

Vì thế, dân gian thường dùng giấy cắt, tranh vẽ, những sản phẩm mỹ nghệ có hình chú gà để cầu phúc trừ tà.

Câu chuyện Tôn Ngộ Không thỉnh mời Mão Nhật Tinh Quân trợ chiến trừ yêu trong “Tây Du Ký” đã được lưu truyền rộng rãi: Thầy trò Đường Tăng trên đường thỉnh kinh đi qua nước Tây Lương, con rết thành tinh trong động Tỳ Bà tại núi Độc Địch đã cướp mất Đường Tăng, ba đồ đệ đều bại trận dưới tay nó.

Tôn Ngộ Không lên trời tới cung Quang Minh thỉnh cầu Mão Nhật Tinh Quân trợ chiến hàng yêu, nhìn thấy tinh quân khắp mình một bộ tơ vàng óng, tỏa ra ánh sáng lấp lánh:

“Vương miện như ánh vàng kim chói sáng núi Ngũ Nhạc,

Thẻ quan màu ngọc bích tỏa khắp sơn hà.

Áo mắc thất tinh mây cuồn cuộn,

Quanh eo vòng bảo Bát Cực sáng rực.

Ngọc leng keng như gieo vần,

Ào ào tiếng gió như chuông rung.

Lông vũ xanh biếc sải rộng tới sao Mão Tú,

Hương trời ngào ngạt khắp cổng đình”.

Tướng mạo vốn có của Mão Nhật Tinh Quân là một chú gà trống lớn cao 6, 7 thước, thần vị là “Tư thần đề hiểu” (cai quản thời gian và báo sáng), ngài lập tức hạ phàm cùng Tôn Ngộ Không hàng yêu.

Đợi Tôn Ngộ Không dẫn dụ con rết thành tinh ra khỏi động đánh nhau thì Tinh Quân biến thành một chú gà, cất tiếng gọi con rết thành tinh, yêu tinh lập tức hiện nguyên hình, lại gọi một tiếng nữa con rết thành tinh lập tức chết ngay trước mặt, sau đó Ngài trừ hết đám yêu ma cứu Đường Tăng ra ngoài.

Có câu thơ ca ngợi Mão Nhật Tinh Quân rằng:

“Mào hoa cổ gấm như tơ sắc,

Vuốt cứng cựa dài mắt giận dữ.

Lẫm liệt oai phong ngũ đức đầy,

Sừng sững tráng khí cất ba tiếng gáy.

Nào phải chim phàm hót trên nhà cỏ,

Vốn là thiên tinh hiển thánh danh”.

(Còn tiếp)

Theo Minhhue.net

TAMTHUCNguồn:http://tinhhoa.net/hinh-tuong-con-ga-trong-van-hoa-truyen-thong-p1-van-vo-dung-nhan-tin.html