Đại kim tự tháp Cholula đã được ghi vào Kỷ lục Guinness là kim tự tháp lớn nhất thế giới. Nó vốn là đền thờ rộng 4,45 triệu m2. So với Đại kim tự tháp Giza thì Đại kim tự tháp Cholula cao gấp 2,5 lần và rộng hơn 2,5 triệu m2.

Bên trong đại kim tự tháp Cholula.

Vị trí xây dựng

Đại kim tự tháp Cholula nằm ngoại vi thành phố Puebla lớn thứ 4 Mexico, là đền thờ vị thần Quetzalcoatl linh thiêng nhất ở Trung Mỹ và thời kỳ Tiền Colombia.

Cholula là một thành phố lớn và là trung tâm tôn giáo trên cao nguyên Mexico. Đại kim tự tháp Cholula được xây dựng gần ngọn núi lửa Popocatépetl đã ngủ yên.

Đường viền quanh núi lửa tạc vào dáng dấp Đại kim tự tháp Cholula. Kim tự tháp này còn có tên gọi nữa là Tlachihualtepetl, nghĩa là “quả đồi nhân tạo”.

Nhìn từ xa, thấy kim tự tháp giống quả đồi.

Đại kim tự tháp Cholula được xây dựng từ thế kỷ 2 TCN, trải quả nhiều giai đoạn mới có được hình dáng như hiện nay.

Kim tự tháp đầu tiên ở Cholula được xây dựng cùng thời kỳ ở Teotihuacan – một thành phố tôn giáo lớn nữa ở Trung Mỹ, nằm cách thành phố Cholula 100 km về phía Tây Bắc. Cholula và Teotihuacan có những đặc điểm giống nhau như “hai chị em”.

Thời kỳ suy tàn

Bức họa mô phỏng Đại kim tự tháp Cholula.

Cholula bị người Olmec-Xicallancas chiếm đóng vào năm 600. Vào khoảng năm 1100, Cholula bị người Toltec-Chichimecas thôn tính. Lúc đó Đại kim tự tháp Cholula như bị chôn vùi trong cỏ và cây dại mọc ngút ngàn.

Người Toltec-Chichimecas bỏ hoang đền thờ cổ, tập trung vào xây dựng những đền thờ mới. Thành phố Cholula đã phát triển thịnh vượng nhờ luật lệ của người Toltec-Chichimecas và chống lại được Đế chế Aztec.

Tuy nhiên, cuối cùng Đế chế Aztec vẫn chiếm được thành phố Cholula, rồi đến người Tây Ban Nha xâm chiếm.

Năm 1519, thống lĩnh người Tây Ban Nha Hernán Cortés đến Cholula, lúc đó là thành phố lớn thứ hai ở Mexico.

Dấu tích bàn thờ trong khuôn viên kim tự tháp.

Giống như người Toltec-Chichimecas trước đây, người Aztecs không tu sửa Đại kim tự tháp Cholula. Khi người Tây Ban Nha đến, họ tưởng đây là quả đồi tự nhiên, không biết đây là công trình do con người xây dựng.

Năm 1594, người Tây Ban Nha xây dựng nhà thờ được gọi là Iglesia de Nuestra Señora de los Remedios (tạm dịch là: Đức Bà cứu độ).

Nhà thờ này còn có tên là Santuario de la Virgen de los Remedios (tạm dịch là: Nơi linh thiêng Cứu độ) nằm trên đường đi đến Đại kim tự tháp Cholula.

Điểm khai quật kim tự tháp.

Khôi phục Đại kim tự tháp Cholula

Điểm khai quật bàn thờ.

Đến đầu thế kỷ 20, Đại kim tự tháp Cholula mới được khôi phục. Năm 1910, chính quyền định cho xây dựng bệnh viện trên nền móng Đại kim tự tháp Cholula mới phát hiện ra công trình vĩ đại.

Các nhà khảo cổ đã thực hiện khảo sát và khai quật kim tự tháp. Năm 1930, họ xây dựng đường hầm để khám phá bên trong kim tự tháp. Họ phát hiện ra hệ thống lối đi dài 8km. Những lối đi này đưa khách tham quan đến từng giai đoạn xây dựng khác nhau của kim tự tháp.

Hình vẽ trên tường kim tự tháp.

Hiện nay, Đại kim tự tháp Cholula từng bị lãng quên, đã khôi phục được danh tiếng, là tụ điểm quá tải khách tham quan.

Theo Soha