Những khám phá về Ness of Brodgar, một khu tổ hợp các công trình đồ sộ cổ xưa đã khiến các nhà sử học phải thay đổi quan điểm của họ về người cổ đại: Tổ tiên của chúng ta tiến bộ hơn rất nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng. 

Ngôi đền 5.000 năm tuổi ở Orkney có thể viết lại lịch sử Scotland. (Ảnh: The Scotsman)

Ness of Brodgar từng có hàng chục tòa nhà, trong đó có một công trình được xem là công trình có mái vòm lớn nhất châu Âu thời tiền sử. Nhiều hiện vật được khai quật ở Ness of Brodgar cho thấy đây còn từng là nơi trao đổi buôn bán, thờ cúng và hành hương của người dân.

Ness of Brodgar là một địa điểm khảo cổ nằm giữa 2 di sản thế giới thời kỳ đồ đá là Ring of Brodgar và Stones of Stenness gần hồ Harray, thuộc quần đảo Orkney, Scotland.

Một cuộc khai quật quan trọng được tiến hành trên khu phức hợp đền thờ 5.000 năm tuổi ở Orkney đã cho thấy, con người tiền sử trong khu vực này trên thực tế có tư duy phong phú hơn nhiều so với các suy đoán trước đây.

Ness of Brodgar là một địa điểm khảo cổ nằm giữa 2 di sản thế giới thời kỳ đồ đá là Ring of Brodgar và Stones of Stenness gần hồ Harray, thuộc quần đảo Orkney, Scotland. (Ảnh: Ancient Pages)

Khai quật từ di chỉ này, người ta phát hiện được hàng ngàn hiện vật vô giá, từ cây quyền trượng dùng để tổ chức nghi lễ, chiếc rìu đá bóng nhoáng, những con dao đá, một bức tượng người nhỏ, chiếc bình gốm chỉ to bằng ngón tay cái, cho đến 650 tác phẩm nghệ thuật thời đồ đá mới khác được cũng đã được tìm thấy.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý ở đây là theo các nhà khảo cổ, đó mới chỉ là 10% của Ness of Brodgar. Vẫn còn nhiều bất ngờ nữa đang chờ chúng ta khám phá.

Roff Smith, tác giả của tờ National Geographic đã nói rằng: “Họ sở hữu những công nghệ đồ đá nhưng tầm nhìn của họ đã đi trước thời đại cả nghìn năm”.

Di chỉ khảo cổ Ness of Brodgar ở Orkney. (Ảnh: Jim Richardson).

5.000 năm trước, những cư dân cổ đại ở Orkney sống trên một quần đảo xanh tươi màu mỡ thuộc phía bắc Scotland ngày nay. Họ đã xây dựng những công trình hoành tráng hoàn toàn khác biệt so với những gì trước đây người ta biết về con người thời kỳ đồ đá.

Họ khai thác hàng ngàn tấn cát mịn, sau đó vận chuyển vài dặm đến một gò đất nơi có thể quan sát được các làng mạc xung quanh. Tay nghề của những người này rất giỏi. Những tường thành hùng vĩ mà họ xây dựng có thể được so sánh với trường thành Hadrian của người La Mã được xây vào 30 thế kỷ sau đó.

Bên trong bức tường thành hùng vĩ này là hàng chục tòa nhà, trong đó có công trình mái vòm lớn nhất được xây dựng ở châu Âu. Công trình này dài hơn 24m, rộng 18m với các bức tường dày khoảng 3m, Smith nói.

Theo Smith, các lối đi bên trong được lát đá có chạm trổ hoa văn, mặt trước tòa nhà được sơn màu, thậm chí các toà nhà còn được che phủ bằng cỏ, da hoặc lợp tranh.

Đá thạch anh được chạm khắc trên cả hai mặt ở Orkney’s Ness of Brodgar. (Ảnh: Ancient Pages)

Nhà khảo cổ học Julie Gibson ở Orkney, người đã làm việc trên quần đảo này trong 30 năm để khai quật nghĩa trang Viking cho biết: “Tôi nghe nói nơi đây chính là Ai Cập của phương Bắc”.

Những khám phá thú vị từ Ness of Brodgar đã cho thấy rằng tổ tiên của chúng ta tiến bộ hơn rất nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng. Theo thời gian, tất cả những khám phá tại đây có thể khiến chúng ta phải nhìn nhận lại lịch sử của vùng đất Scotland và của cả nhân loại thời cổ đại.

Hoàng An biên dịch