Tọa lạc trên sườn núi Monte dos Almendres, Almendres Cromlech là di chỉ cự thạch quan trọng nhất ở Bồ Đào Nha và cũng là một trong những vòng đá lâu đời nhất Châu Âu. Cho đến nay, mục đích thực sự của công trình này đặc biệt vẫn là một ẩn đố đối với các nhà nghiên cứu.

Vòng đá Almendres Cromlech ở Bồ Đào Nha. (Ảnh: bradtguides.com)

Almendres Cromlech, tiếng địa phương là Cromeleque Dos Almendres, nằm gần thành phố Évora thuộc vùng Alentejo của Bồ Đào Nha. Mặc dù chỉ cách Évora một quãng đường ngắn, tuy nhiên việc di chuyển đến khu vực này rất khó khăn, khiến mơi đây trở thành điểm đến không được du khách ưa chuộng. Do đó, di chỉ đặc biệt này vẫn luôn mở cửa tự do. Không có hàng bao quanh nên du khách có thể tự do đi dạo xung quanh khu vực, thậm chí chạm lên những cột đá, một trải nghiệm hiếm hoi đối với địa danh quan trọng về mặt lịch sử như vậy.

Vòng đá “sinh đôi”

(Ảnh: Pinterest)

Almendres Cromlech không giống các di chỉ cự thạch khác. Gồm hơn 90 cột đá lớn dựng thẳng đứng, Almendres Cromlech là công trình cự thạch lớn nhất ở bán đảo Iberia và cũng là một trong những công trình lớn nhất Châu Âu. Các cột đá được sắp xếp thành hai vòng tròn ‘sinh đôi’. Vòng tròn phía đông có hình tròn và nhỏ hơn, gồm những tảng đá lâu đời nhất với niên đại từ thời kỳ đồ đá mới (khoảng năm 6.000 TCN). Vòng tròn phía tây có hình elip, được xây dựng vào khoảng năm 5.000 TCN.

Đài thiên văn cổ

(Ảnh: Messagez.com)

TAMTHUC

Người ta tin rằng vào khoảng năm 3.000 TCN, nhiều cột đá đã được định vị lại và sắp cho thẳng hàng với các thiên thể như: Mặt Trời, Mặt Trăng, các vì sao. Vì vậy, người ta đã cho rằng Almendres Cromlech có thể hoạt động như một đài thiên văn. Ví dụ, nếu vẽ một đường thẳng từ tảng cự thạch nguyên khối Menhir tới trung tâm công trình Almendres Cromlech, nó sẽ chỉ về phía Mặt Trời mọc vào ngày Đông chí.

Địa điểm tổ chức nghi lễ

Vết chạm khắc trên một cột cự thạch. (Ảnh: Wikimedia Commons)

Một số người khác suy đoán rằng công trình này là nơi tổ chức các nghi lễ tôn giáo, tâm linh của người dân sống quanh đó. Những ký tự chạm khắc được tìm thấy trên một số tảng đá có thể củng cố thêm cho giả thuyết này. Chẳng hạn như trên tảng đá 56 có mô tả một khuôn mặt người và được xem như một bức tượng. Người ta cho rằng những bức tượng này có thể là biểu tượng của một vị Thần thời cổ đại. Một số người ngày nay vẫn xem di chỉ này là một nơi mang ý nghĩa tâm linh quan trọng, và vẫn thực hành tín ngưỡng của họ tại đây.

Tuy nhiên, cũng giống như nhiều di chỉ cự thạch khác, công dụng thực sự của Almendres Cromlech vẫn còn là một bí ẩn và sẽ vẫn tiếp tục thách đố chúng ta trong nhiều năm nữa. 

Trong hàng thiên niên kỷ kể từ khi chúng được dựng lên, các cột đá đã bị lãng quên, nhiều tảng đã bị đổ xuống và chôn vùi trong lòng đất. Chỉ đến thời điểm những năm 1960, nhà địa chất Henrique Leonor Pina mới vô tình phát hiện ra công trình này khi đang nghiên cứu thực địa trong khu vực.

Sau khi các cuộc khai quật được tiến hành rộng rãi trong khu vực, một số cột đá đã được đào lên và đặt lại vị trí thích hợp. Có lẽ còn rất nhiều điều mà các nhà khảo cổ có thể nghiên cứu từ di chỉ cổ đại thú vị này. Hơn nữa, vì không có nhiều du khách đến tham quan, nên hy vọng rằng Almendres Cromlech, không giống như nhiều di tích cổ khác, sẽ vẫn giữ được nét đặc trưng hiện tại của mình.

Hồng Liên, theo Ancient-origins.net