Khu đền Ggantija nằm ở ngoại ô thị trấn Xaghra, Gozo là một trong những khu khảo cổ quan trọng và bí ẩn nhất thế giới. Theo truyền thuyết của người dân địa phương, những người khổng lồ đã xây dựng khu đền này từ hàng ngàn năm trước.

Khu phức hợp đền Ggantija. (Ảnh: ancient-origins.net)

Các cuộc nghiên cứu tại đền Ggantija

Đền Ggantija nằm tại Gozo, một trong ba hòn đảo của quần đảo Maltese, cách phía Nam khu hành chính tự trị Sicily của Ý 90 km. Tại Gozo, đền Ggantija nằm trên cao nguyên, ngoại ô thị trấn Xaghra. Hầu hết khách du lịch đổ về thị trấn vì những khu thương mại sầm uất được mở cửa hàng tuần và những nhà thờ xinh đẹp. Rất nhiều người hoàn toàn không biết đến khu di tích lịch sử nằm ngay cạnh một góc nhà thờ này.

Tuy nhiên với các nhà khoa học thì lại khác, Ggantija chính là mối quan tâm hàng đầu của họ. Vì vậy, các nhà khoa học đã mở ra nhiều cuộc nghiên cứu về ngôi đền.

Cuộc nghiên cứu gần đây cho thấy đền Ggantija có niên đại khoảng 6.000 năm tuổi. Giờ đây ngôi đền đã bị mất phần mái và chỉ còn sót lại tàn tích của những bức tường. Mục đích xây dựng của nó đến nay vẫn là điều bí ẩn. Nhiều giả thuyết cho rằng chúng được dùng làm nơi thờ tự.

Ggantija gồm hai ngôi đền riêng biệt: Đền Nam (3.600TCN) và đền Bắc (3.000TCN). Hai ngôi đền này được khai quật vào năm 1826, nhưng những cuộc nghiên cứu chuyên sâu chỉ được tiến hành vào cuối những năm 1920.

Tại đây mọi người có thể dễ dàng trông thấy nhiều khối đá có kích thước khổng lồ. Đây được xem là một trong những công trình lâu đời nhất trên thế giới tương tự như vòng tròn Stonehenge ở Anh được xây dựng từ những năm 2500 – 2000TCN.

Đến nay, người dân địa phương vẫn tin rằng đền thờ Ggantija được xây dựng bởi những người khổng lồ. Cái tên Ggantija trong tiếng Maltese cũng có nghĩa là “thuộc về người khổng lồ”. Nó đã một phần minh chứng cho huyền thoại cổ xưa này.

Kiến trúc phức hợp được xây dựng bằng những khối đá khổng lồ

Kiến trúc độc đáo của đền Ggantija

Khu đền Ggantija được xây dựng chủ yếu bằng đá. Tại mỗi ngôi đền có 5 phòng tụng niệm nối liền với hành lang trung tâm dẫn đến khu thờ tự bên trong.

Điều làm người ta ngạc nhiên là những viên đá tròn nhỏ được tìm thấy ở khu phức hợp. Chúng được sử dụng như những con lăn thay thế cho các bánh xe thời nay, chuyên dùng để vận chuyển các khối đá khổng lồ khi xây dựng đền thờ.

Bên ngoài, khu phức hợp Ggantija được bao quanh bởi một bức tường biên rộng lớn. Đây chính là điểm nổi bật của ngôi đền. Bức tường này được xây bằng kỹ thuật cao với những tảng cự thạch cao trên 5 m và nặng hơn 10 tấn.

Ngôi đền phía Nam rộng hơn nhiều so với ngôi đền phía Bắc và được chạm khắc một cách tinh vi. Nhiều năm sau ngôi đền phía Bắc được xây dựng với lối kiến trúc tương tự.

Dấu hiệu của việc thờ cúng Thần Đất Mẹ

Người ta tin rằng khu đền Ggantija có thể là nơi thờ tự Thần Đất Mẹ. Vì tại đây, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nhiều bức tượng được cho là có liên quan đến phong tục thờ tự này. Thần Đất Mẹ thường được mô tả như Mẹ Trái Đất, vị thần đã sản sinh ra loài người và là hiện thân của sự sống.

Tượng Thần Đất Mẹ được tìm thấy gần đây ở khu đền Ggantija.

Uniwriter, theo Ancient Origins